Enflasyon, pandemi ve kurla beraber hem satılık hem de kiralık konut fiyatları son bir yılda patlarken, Kahramanmaraş’ta gerçekleşen depremler sonrası bu artış daha da katlandı. BETAM’ın araştırmasına göre ülke genelinde kiralık konutlardaki yıllık artış yüzde 173,5’i geçerken, depremle beraber bu oran en ikiye katlandı. Birçok depremzede mağdur olurken, hükümetten henüz net bir adım gelmedi. Kiralar katlanırken, satılık konut fiyatları da durmadı. Konut fiyatlarına bölgesel bazda bakıldığında en büyük artış 2022’de endeksin yüzde 212,6 yükseldiği Antalya, Burdur, Isparta bölgesinde gerçekleşti.
Ekonomi yönetiminin aldığı kararlarla beraber son yıllarda döviz kurları ve enflasyon frenlemezken, kira fiyatları da artmaya devam etti. Kiralık konut fiyatlarında yaşanan fahiş artışlar sonrası çoğu kişi ev bulmakta zorlanırken, çoğu kiracı ve ev sahibi de mahkemelik oldu. Hükümet kira artışını yüzde 25 ile sınırlasa da fiyatlar durmadı. Kahramanmaraş’ta gerçekleşen depremler sonrası bu artış daha da katlandı.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) Sahibinden sitesindeki verilerden oluşturduğu rapora göre; ülke genelinde kiralık konutlardaki yıllık artış yüzde 173,5’i buldu.
BETAM’a göre ülke genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı ocak ayında yüzde 173,5 olurken ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı 76,6 TL’ye yükseldi. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 145,5, Ankara’da yüzde 144, İzmir’de ise yüzde 183,2 oldu. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları İstanbul’da 108,1 TL, Ankara’da 51,3 TL, İzmir’de ise 76,5 TL olarak gerçekleşti. Enflasyondan arındırılmış (reel) kira fiyatları da hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde arttı. Kiralık konut talep göstergesi aralık ayına kıyasla yüzde 8,7 arttı. Bununla birlikte kiralık konut talebi geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 7,1 daha yüksek.
Kiralık konut piyasasında bir canlılık göstergesi olarak kullanılan kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde arttı. Öte yandan BETAM’ın araştırmasına göre ülke genelinde kiralık konutlardaki yıllık artış yüzde 173,5’i geçerken, Kahramanmaraş’ta gerçekleşen depremler sonrası bu artış daha da katlandı. Özellikle göç alan şehirlerde bu oran da ikiye katlandı. Depremzedeler göç etmek zorunda oldukları illerde mağduriyet yaşamaya başladı.
Kiralar katlanırken, satılık konut fiyatları da durmadı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) göre ise 2022’de konut fiyatlarındaki artış, yüzde 167,8 oldu. TCMB konut fiyat endeksi (KFE), 2022’de ülke genelinde yüzde 167,8 yükseldi. Aralık ayı verilerine göre endeks, 2022’de reel olarak yüzde 58,7 yükseldi. Endeks, kasım ayına göre ise yüzde 5,3 arttı.
Konut fiyatları, kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 3,8 artarken yıllık bazda yüzde 174,3 yükselmişti. Bölgesel bazda bakıldığında en büyük artış 2022’de endeksin yüzde 212,6 yükseldiği Antalya, Burdur, Isparta bölgesinde gerçekleşti. Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ bölgesindeki artış yüzde 183,9, Adana ve Mersin bölgesindeki artış ise yüzde 182,9 oldu. Konut fiyatlarının en az arttığı bölge ise yıllık bazda yüzde 120,3 artışla Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli bölgesinde gerçekleşti.